Тәрбияче:

– Хәерле иртә, балалар!

Балалар:

– Хәерле иртә!

Тәрбияче:

– Балалар, минем табышмакка җавап табыгыз әле!

Кышын тауда шуалар,

Җәен җыеп куялар.

Нәрсә ул? 

(Чана.)

Тәрбияче:

– Сез чанада шуарга яратасызмы? Әйдәгез, чанада шуарга яратучы балалар турында хикәя төзибез! Хикәя төзергә безгә картина ярдәм итәр.

Тәрбияче мольбертка «Чана шуабыз» картинасын куя. Картина буенча әңгәмә үткәрелә.

Тәрбияче:

– Рәсемдә кайсы ел фасылы ясалган? Кышмы әллә җәйме? (Кыш.) Ни өчен кыш дип уйлыйсыз?

Балалар:

– Кар ява.

– Балалар чанада шуалар.

– Кешеләр җылы итеп киенгәннәр.

Тәрбияче:

– Рәсемдә кемнәрне күрәсез? (Әни белән балалар.) Рәсемдә әнине күрсәтегез әле. Әни ничек киенгән? Нәрсәләр кигән?

Балалар:

– Җылы пәлтә кигән.

– Башында матур башлык.

– Җылы аяк киеме кигән.

– Бияләй дә кигән.

Тәрбияче:

– Дөрес сөйләдегез. Сез акыллылар. Димәк, кыш көне салкын. Ә җәй нинди? (Җылы.) Тагын нәрсә салкын була?

Балалар:

– Кар салкын.

– Туңдырма да салкын.

Тәрбияче:

– Ә нәрсә җылы була?

Балалар:

– Аш җылы була.

– Ботка җылы.

– Бездә мич җылы.

Тәрбияче:

– Афәрин, балалар. Сез күп беләсез. Ә хәзер әйтегез инде: рәсемдә чананы кем тартып бара? (Малай.) Әйдәгез, малайга исем бирик.

Балалар:

– Алмаз булсын.

Тәрбияче:

– Алмаз – зур малай. Ул – абый. Алмаз ничек киенгән?

Балалар:

– Алмаз җылы куртка кигән. Чалбары да җылы. Җылы башлык кигән.

Тәрбияче:

– Алмазның курткасы нинди төстә? Чалбары? Башлыгы?

Балалар киемнәрнең төсләрен әйтәләр: Алмазның курткасы зәңгәр һ.б.

Тәрбияче:

– Алмаз чанада кемнәрне тартып бара?

Балалар:

– Кызны, кечкенә малайны.

Тәрбияче:

– Кыз – Алмазның сеңлесе. Кызның исеме ничек? (Сафия.)  Кечкенә малай – Алмазның энесе. Аның исеме ничек? (Нияз.) Алмазның энесен, сеңлесен күрсәтегез әле.

Тәрбияче:

– Нияз – кечкенә, ә Алмаз? (Зур.) Тагын нәрсә кечкенә һәм зур була? Әйдәгез, чагыштырып карыйк. (Аю һәм куян уенчыкларын күрсәтә).

Балалар:

– Куян кечкенә, аю зур. Урындык кечкенә, шкаф зур һ.б.

Тәрбияче:

– Ә хәзер әйтегез инде: Сафия ничек киенгән? Нияз ничек киенгән? Нияз белән нәрсә булган? (Егылган.) Игътибар итегез: Нияз чанадан егылган, ләкин ул еламый.

Тәрбияче хикәя төзеп сөйли. Балалар ярдәм итә.

Әни белән балалар урамга чыкканнар. Балалар җылы итеп киенгәннәр: куртка, башлык, бияләй кигәннәр. Аякларына җылы итекләр дә кигәннәр. Абыйлары Алмаз сеңлесен һәм энесен чанада тартып бара. Алмаз чананы кызурак тарткан һәм энесе Нияз егылып киткән. «Алмаз, тукта, Нияз егылды!» – дип кычкыра әнисе. Нияз егылса да, еламый. Әнисе Ниязны чанага утырткан да: «Сеңлеңә тотын, егылмассың», – ди.

Тәрбияче балаларга хикәяне сөйләргә тәкъдим итә. Бала рәсемгә күрсәтеп сөйли. Тәрбияче һәм калган балалар ярдәм итәләр.

Динамик пауза. «Кыштан курыкмыйм» уены.

Ап-ак күбәләкләр оча,

«фонарьлар» ясап, кулларын өскә күтәрәләр,

Уйный кайчак җил-буран.

кулларын өстә чайкыйлар,

Салкын кыштан һич курыкмыйм,

баш кагу хәрәкәтләре,

Көн саен чаңгы шуам.

чаңгы шуу хәрәкәтләре

Тәрбияче балаларның игътибарын өстәлдәге барабанга юнәлтә.

Тәрбияче:

– Бу нәрсә, балалар? (Барабан.) Аның тавышын тыңлыйсыгыз киләме?

Тәрбияче барабанга суга: та-та-та! Та-та-та!

Тәрбияче:

– Кайсыгызның барабанда уйныйсы килә?

Уйнарга теләк белдергән балалар чакырыла.

Тәрбияче (өстәлгә аю һәм аю баласы уенчыклары куя):

– Балалар, аю һәм аю баласы, барабан тавышын ишетеп, безнең янга килгәннәр. Аю баласы барабан янына топ-топ-топ итеп атлап килгән.

Тәрбияче аваз ияртемен (топ-топ-топ) кызу темпта, уртача югарылыктагы тавыш белән әйтә.

Тәрбияче:

– Аю баласы ничек итеп атлап килгән?

Балалар аваз ияртемен барысы бергә һәм индивидуаль кабатлыйлар.

Тәрбияче:

– Зур аю да барабан тавышын ишеткән. Ул да топ-топ-топ итеп атлап барабан янына килгән.

Тәрбияче аваз ияртемен (топ-топ-топ) әкрен темпта, калын югарылыктагы тавыш белән әйтә.

Тәрбияче:

– Зур аю ничек итеп атлап килгән?

Аваз ияртемен барысы бергә һәм индивидуаль кабатлыйлар. Тәрбияче аваз ияртемен (топ-топ-топ) төрле темпта әйтә, балалар кайсы аю килә икәнен танып әйтәләр. Уен барышында [Т] авазының дөрес әйтелеше өстендә эшләнә.