«Динә һәм Дания бездә кунакта». Курчакларны тасвирлау.
Информация
Бурычлар
Предметларны, аларның сыйфатын, хәрәкәтләрен әйтергә, «зур», «кечкенә» сыйфатларын кулланып, предметларны зурлыгы буенча чагыштырырга, исемне сыйфат белән яраштырырга өйрәтү.
[Д] авазының калын һәм нечкә әйтелешен ныгыту.
Фонематик ишетү сәләтен үстерү.
Игътибарлылык, бергә шөгыльләнү теләге тәрбияләү.
Шөгыль барышы
Балалар ярымтүгәрәк ясап утыралар.
Тәрбияче:
– Балалар, безнең авызда бик тә шаян Тел яши, шулай бит? Телнең бик чыгасы килә, ә абыйлары – «тешләр» аны чыгармыйлар. Тел барыбер чыга да таганда атынган шикелле уйный. Әйдәгез, сез дә уйнап карагыз әле. Менә шулай. Ә хәзер телне тешләр артына яшерик. Телнең тагын чыгасы килә. «Абыйлары» артында ул: «Д-д-д!» – дип кычкыра. Кабатлыйк әле.
Балалар:
– Д-д-д! Д-д-д!
Тәрбияче:
– Тел кычкырып җырлый да әле ул: ду-ду-ду, да-да-да, дә-дә-дә, дү-дү-дү. Әйдәгез, Телнең җырын кабатлыйк.
Балалар:
– Ду-ду-ду, да-да-да, дә-дә-дә, дү-дү-дү.
Тел төзәткечләр әйтү.
Тәрбияче:
– Әйдәгез, минем арттан кабатлагыз:
Да-да-да – Дания.
Ди-ди-ди – Динә.
Ду-ду-ду – дуга.
Дә-дә-дә – дәрес.
Ишек шакыган тавыш ишетелә. Тәрбияче ярдәмчесе ике курчак алып керә.
Тәрбияче:
– Исәнмесез, нәни дуслар. Рәхим итегез, үтегез. Балалар, безгә нәрсәләр килгән? (Курчаклар.)
Балалар курчаклар белән исәнләшәләр. Тәрбияче зур курчакны ала.
Тәрбияче:
– Бу курчакның исеме Дания. Курчак зурмы, әллә кечкенәме? (Зур.)
Тәрбияче бер баланы курчак турында сөйләргә чакыра.
Тәрбияче:
– Дания нәрсәләр кигән?
Бала сөйли, тәрбияче ярдәм итә.
Тәрбияче:
– Балалар, кечкенә курчакның исеме Динә. Динә нинди? (Матур.) Курчакның чәчләре нинди төстә? Күлмәге нинди ?
Икенче бала Динә турында сөйли. Тәрбияче ярдәм итә.
Тәрбияче:
– Балалар, сез курчаклар белән уйнарга яратасызмы? Кемнәрнең өендә курчаклары бар? Алар белән ничек итеп уйныйсыз?
Тәрбияче балаларга курчаклар турында сөйләргә тәкъдим итә.
Тәрбияче:
– Динә белән Дания урамга уйнарга чыкканнар. Дания үзе белән туплар алган. Бу туп нинди? Туп нинди төстә?
Балалар:
– Бу туп зур.
– Зур туп кызыл.
Тәрбияче:
– Ә бу туп нинди? Ул нинди төстә?
Балалар:
– Ә бу туп кечкенә.
– Кечкенә туп зәңгәр.
Тәрбияче:
– Туп белән нәрсә эшләп була?
Балалар:
– Туп сикерә. Сикертеп уйныйбыз.
– Тәгәрәтеп уйнарга була.
– Мин тупны Алиягә ыргытам һ.б.
Тәрбияче:
– Зур рәхмәт сезгә. Матур җавап бирдегез. Ә хәзер туп турында сөйләргә кирәк. Кайсыгыз сөйләргә тели?
Бала сөйли, тәрбияче ярдәм итә.
Тәрбияче:
– Динә үзе белән ике чиләк алган. Алар зурмы, кечкенәме? Төсләре нинди?
Балалар:
– Бу чиләк зур, кызыл.
– Бу чиләк кечкенә, зәңгәр төстә.
Тәрбияче:
– Чиләкләр белән нәрсә эшләп була?
Балалар:
– Ком салып була.
– Кар да салып була.
– Су салырга була.
Тәрбияче:
– Әйе, дөрес. Ә кайсыгыз чиләкләр турында сөйләргә тели?
Тәрбияче ярдәме белән бала сөйли. (Бу чиләк. Ул зур, кызыл төстә. Чиләккә мин кар салам.)
Динамик пауза. «Курчаклар» уены
Без бик нәни курчаклар, |
Балалар иеләләр, |
Биергә яратабыз. |
басып, тыпырдыйлар, |
Чүгәлибез, торабыз, |
чүгәлиләр, торалар, |
Башны уңга борабыз, |
уңга карыйлар, |
Аннан сулга карыйбыз |
сулга карыйлар, |
Һәм сикерә башлыйбыз. |
сикерәләр. |
Тәрбияче (кыңгырау күрсәтә):
– Динә урамнан өйгә кергән дә өстәлдә кыңгырау тапкан. Динә нәрсә тапкан? (Кыңгырау.) Кыңгырау җырлый: динь-динь-динь. Кыңгырау ничек җырлый?
Балалар:
– Динь-динь-динь.
Тәрбияче (быргы күрсәтә):
Дания өстәлдә быргы күргән. Бу нәрсә? Кабатлыйк әле.
Балалар:
– Быргы.
Тәрбияче:
– Дания быргыда уйный: ду-ду-ду. Ничек итеп уйный?
Балалар:
– Ду-ду-ду, ду-ду-ду!
Аваз ияртемнәре күмәк һәм аерым (индивидуаль) кабатлана.
«Нәрсә югалды?» уены.
Өстәлгә быргы, кыңгырау, туп, чиләк, әтәч, шакмак куела.
Тәрбияче:
– Дания исемле курчак сезнең белән уйнарга тели. Ул бер уенчыкны яшерә, ә сез кайсы уенчык юкка чыкканын әйтерсез.
Чиратлап уенчыклар яшерелә, балалар нәрсә юк икәнен әйтәләр.